Ułatwienia dostępu

Katedra Finansów Publicznych

Publikacje

Publikacje

Polski system finansowy. Wybrane zagadnienia

Redakcja naukowa:

Katarzyna Maj-Serwatka

Wydawca: edu-Libri s.c.

Kraków – Legionowo 2024 r.

 

W monografii poruszono zagadnienia z obszaru polskiego systemu finansowego. Szczególne miejsce zajmują w niej współczesne wyzwania dotyczące polityki podatkowej w zakresie wybranych źródeł dochodowych oraz konkurencyjności polskiego systemu podatkowego. Omówiono podstawy teoretyczne i prawne podatku od dochodów kapitałowych w Polsce z uwzględnieniem obowiązującego systemu ulg i zwolnień. W książce zaprezentowano także podstawowe różnice w konstrukcji podatku w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Ponadto, w monografii znalazł się rozdział poświęcony problematyce instrumentów finansowych mogących wspomóc system emerytalny w Polsce.

Poszczególne rozdziały zostały napisane przez studentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie należących do Koła Naukowego „Finanse i Podatki”, a za redakcję naukową publikacji odpowiadała Katarzyna Maj-Serwatka, doświadczony pracownik badawczo-dydaktyczny z Katedry Finansów Publicznych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Niezależność audytu wewnętrznego w polskiej administracji samorządowej

Autorzy:

Piotr Sołtyk

Wydawca: CedeWu

Warszawa 2024 r.

Problematyka monografii dotyczy niezależności audytu wewnętrznego w polskiej administracji samorządowej. Treść publikacji skupia się na identyfikacji czynników zagrażających rzetelnemu i bezstronnemu świadczeniu usług audytu. Problem zachowania autonomii tego instrumentu wspomagającego zarządzanie ryzykiem w działalności JST w dynamicznie zmieniających się czasach nabiera szczególnego znaczenia. Misja współczesnego audytu wewnętrznego zdecydowanie wykracza poza modelowe ramy zarezerwowane dla klasycznej kontroli wewnętrznej – przyjmując rolę diagnosty systemu zarządzania identyfikującego przyszłe zagrożenia. Jedynie zachowując postulat niezależności organizacyjnej i operacyjnej, audyt skłonny jest dokonywać obiektywnych ocen funkcjonowania mechanizmów zarządzania
i kontroli, dostarczając zleceniodawcom swoich usług, bezstronnej analizy i niestandardowych rozwiązań w dążeniu do doskonałości i zarządzania zmianą.

Publikacja wzbogaca nieliczny jeszcze zasób wiedzy o wybranych aspektach niezależności audytu wewnętrznego na płaszczyźnie działania JST i rozwiązaniach, jakie należy zastosować, aby kluczowe reguły, takie jak niezależność i bezstronność, były w pełni zachowane. Motywem przewodnim książki jest także zaprezentowanie recept na oddalenie ryzyka powodującego ograniczenie niezależności audytu wewnętrznego, a tym samym spowodowanie, aby spełniał on swoją misję polegającą na przysparzaniu wartości dodanej i usprawnianiu działalności operacyjnej JST.

Publikacja może być wykorzystana przez środowisko akademickie, zarówno przez pracowników naukowych zajmujących się tematyką audytu wewnętrznego i kontroli zarządczej, jak też może być użyteczna w procesie dydaktycznym dla studentów różnych kierunków studiów, w szczególności: finansów i rachunkowości, audytu finansowego, ekonomii, prawa i administracji. Książka będzie źródłem uporządkowanej wiedzy dla audytorów wewnętrznych, biegłych rewidentów i pracowników kontroli oraz innych praktyków zajmujących się tematyką audytu wewnętrznego.

Uwarunkowania trwałej działalności LOWE na rzecz aktywizacji edukacyjnej dorosłych w środowisku lokalnym

Autorzy:

Stanisław Drzażdżewski, Jacek Kwiatkowski, Justyna Maciąg, Joanna Ozorka-Krawczyk, Marcin Papuga, Jolanta Perek-Białas, Grażyna Prawelska-Skrzypek, Piotr Sołtyk, Anna Stolińska, Barbara Worek

 

Wydawca: Fundację Małopolska Izba Samorządowa

Kraków 2024 r.

Monografia wydana przez Fundację Małopolska Izba Samorządowa. Pomimo niedługiego stażu Fundacji MIS w działalności edytorskiej, ta publikacja ma szczególne znaczenie. Powstała w 20. rocznicę wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Bez tego epokowego w historii Polski wydarzenia nie byłoby możliwe wypracowanie doświadczeń, które stały się kanwą dla Autorek i Autorów niniejszej publikacji.

Aktywizacja edukacyjna osób dorosłych prowadząca do uczenia się dorosłych jest od wielu dziesięcioleci przedmiotem zainteresowań polityków, ekonomistów, socjologów oraz administracji różnych szczebli i sektorów zarządzania publicznego, a także naukowców oraz pracodawców wszystkich sektorów gospodarki. Kluczowym powodem tego zainteresowania jest dynamika, a niejednokrotnie wręcz nieprzewidywalność zmian technologicznych, ekonomiczno-społecznych, środowiskowych, sprawiająca, że kompetencje uzyskiwane
w drodze wykształcenia formalnego często stają się nieadekwatne do potrzeb. W niniejszej monografii Autorzy zajęli się Lokalnymi Ośrodkami Wiedzy i Edukacji (LOWE). Pierwsze z nich powstały w 2017 roku, gdy Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na projekty rozwijające funkcje szkół w obszarach wiejskich, małomiasteczkowych i generalnie defaworyzowanych, skupiające się na edukacji osób dorosłych z otoczenia dzieci i młodzieży. Publikacja przedstawia wyniki badań w zakresie uwarunkowań trwałej działalności LOWE
i perspektyw na przyszłość.

Dług w polityce finansowej gmin

Autor: Katarzyna Owsiak

Wydawca: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 

Warszawa 2023 r.

Publikacja składa się z dwóch części. Pierwsza poświęcona jest problematyce długu publicznego powstającego na szczeblu zarówno centralnym, jak i samorządowym – przede wszystkim lokalnym. Drugą część stanowi prezentacja wyników badań skoncentrowanych właśnie na długu lokalnym. (…) Książka wypełnia lukę w obszarze publikacji poświęconych finansom, gdyż prezentuje wyniki badań prowadzonych przez autorkę, dotyczących długu lokalnego w odniesieniu do gmin w ujęciu globalnym, w wyodrębnionym regionie i w wybranych pojedynczych gminach. Szczególnym walorem tej części opracowania są metody zastosowane do analizy zebranych materiałów. (…) Wysoko oceniam zawartość książki, która będzie stanowić unikalną pozycję wśród opracowań poświęconych finansom jednostek samorządu terytorialnego, szczególnie instrumentom dłużnym.
Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Piotrowskiej-Marczak

Wybrana problematyka jest na pewno jednym z istotniejszych obszarów aktywności jednostek samorządu terytorialnego (JST). Wykorzystanie instrumentów dłużnych, zarządzanie długiem, ryzyko związane z wykorzystaniem instrumentów dłużnych to kwestie, które bezpośrednio dotyczą prezentowanych treści. Jednocześnie autorka starała się powiązać problematykę zadłużenia gmin oraz powodów wykorzystywania instrumentów dłużnych w finansowaniu zadań JST z elementami rozwoju w ujęciu ogólnym. (…) Wybór tematyki należy uznać za interesujący, gminy zostały bowiem zaprezentowane jako podmioty wykorzystujące instrumenty dłużne w finansowaniu działań prorozwojowych.
Z recenzji dr. hab. Marka Dylewskiego, prof. WSB

Finanse powiatów ziemskich w polskim systemie budżetowym

Autor: Piotr Sołtyk

Wydawca: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 

Warszawa 2022 r.

Książka stanowi pionierską publikację z tematyki finansów ziemskich w Polsce. W monografii w sposób usystematyzowany, kompletny i zarazem dostępny zaprezentowane zostały kwestie dotyczące historii powiatów ziemskich, ewolucji tego szczebla samorządu terytorialnego w Polsce, tematyki ich ustroju, a także problematyki organizacji powiatów i wnikliwej oceny ekonomicznej dochodów i ponoszonych wydatków. Autor podjął również próbę stworzenia modeli statystycznych, które mogą zostać wykorzystane w szczególności przez decydentów samorządowych w bieżącym zarządzaniu finansami powiatów i innych szczebli JST. Książka jest przeznaczona zwłaszcza dla przedstawicieli władz stanowiących i wykonawczych samorządu terytorialnego. Będzie także cennym źródłem wiedzy dla środowiska akademickiego, tj. pracowników naukowych i studentów ekonomii, finansów, prawa i administracji.

Gospodarcze i społeczne konsekwencje pandemii COVID-19

Redakcja naukowa:

Katarzyna Maj-Waśniowska
Katarzyna Stabryła-Chudzio

Wydawnictwo: Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Kraków 2021 r.

Światowy kryzys zdrowotny wywołany pandemią COVID-19 spowodował bezprecedensowe w okresie powojennym konsekwencje ekonomiczne i społeczne. Poszczególne państwa zdecydowały się przekazać istotną pomoc finansową przedsiębiorcom w postaci m.in. dotacji bezzwrotnych, pożyczek, czy też wynikającą ze zmian w prawie podatkowym. Ponadto Komisja Europejska, oprócz przepływu środków z funduszy unijnych, zgodziła się na czasowe zawieszenie reguł Paktu Stabilności i Wzrostu (wprowadzenie tzw. klauzuli wyjścia – escape clause) oraz na zatwierdzanie specjalnej pomocy publicznej dla przedsiębiorstw borykających się z problemami w wyniku kryzysu wywołanego koronawirusem. Dodatkowo Europejski Bank Centralny podjął decyzję o skupie instrumentów dłużnych. Nawet jeżeli uzna się powyższe środki za wciąż niewystarczające, to trudno odmówić państwom oraz instytucjom unijnym konsekwencji w działaniu i determinacji w przygotowaniu kolejnych mechanizmów pomocowych, które wspomogą dotychczasowe instrumenty.

Niniejsza publikacja została poświęcona wielu problemom społecznym i gospodarczym powstałym w wyniku pandemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2 i decyzji państw członkowskich Unii Europejskiej o czasowym zamykaniu granic i narodowej kwarantannie. Książka składa się z dwóch części, w których zawarto siedem rozdziałów napisanych przez Studentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, głównie należących do Koła Naukowego „Finanse i podatki”.

Pierwsza z nich zatytułowana Aktywność ekonomiczna przedsiębiorstw w dobie pandemii odnosi się do analizy wybranych branż gospodarczych w specyficzny sposób dotkniętych omawianym kryzysem, jak również do pracy zdalnej, która nabrała nowego znaczenia w obecnej sytuacji i zapewne pozostanie trwałym elementem rzeczywistości postpandemicznej. Natomiast w części drugiej – Fiskalne i społeczne skutki kryzysu gospodarczego i zdrowotnego – skupiono się na polityce budżetowej państwa i wybranych jednostek samorządu terytorialnego w reakcji na kryzys. Opisano zmiany po stronie dochodów i wydatków publicznych zarówno w kontekście Polski jak i innych państw członkowskich Unii Europejskiej.

Ustawa o finansach publicznych. Komentarz dla jednostek samorządowych,

Pod redakcją Piotra Walczaka

 

Bernadeta Dziedziak, Krzysztof Hudzik, Małgorzata Jóźwiak, Wojciech Lachiewicz, Joanna Marczewska, Bogdan Nawrocki,           dr Piotr Sołtyk, Waldemar Witalec, Małgorzata Wojtczak, dr Katarzyna Ziółkowska

Wydawnictwo C.H. Beck

Warszawa 2021

Najnowsza analiza przepisów ustawy o finansach publicznych dla JST!

 

Komentarz poza szczegółowym omówieniem przepisów zawiera kilkaset pytań i odpowiedzi przedstawiających problematyczne zagadnienia finansów samorządowych z wyjaśnieniem kwestii spornych. Co więcej publikacja została wzbogacona o wzory dokumentów i przykłady pozwalające lepiej zrozumieć stosowanie konkretnego przepisu. Pomocne w codziennej pracy będą również zamieszczone w książce tabele, a także wyroki sądów i organów nadzoru nad działalnością JST.

Jednostki samorządu terytorialnego prowadzą gospodarkę finansową, której zasady i reguły określają przepisy ustawy o finansach publicznych oraz akty wykonawcze do tej ustawy. Unormowania te są również aktualne dla samorządowych jednostek organizacyjnych, przede wszystkim objętych budżetem jednostek budżetowych, ale również samorządowych zakładów budżetowych. Część przepisów ma znaczenie także dla samorządowych osób prawnych (instytucje kultury, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, inne samorządowe osoby prawne).

Publikacja ma na celu wyjaśnienie praktycznych aspektów związanych ze stosowaniem przepisów wyznaczających reguły prowadzenia gospodarki finansowej przez JST i samorządowe jednostki organizacyjne. Cel ten pomaga osiągnąć zamieszczenie w książce kilkuset pytań i odpowiedzi na temat wywołujących spory interpretacyjne zagadnień z zakresu finansów publicznych samorządu terytorialnego.

 

Finanse państwa i finanse przedsiębiorstw wobec aktualnych wyzwań społeczno-gospodarczych

Redakcja naukowa:

Katarzyna Maj-Waśniowska
Katarzyna Stabryła-Chudzio 

Wydawnictwo: Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Kraków 2020 r.

Oddajemy w ręce Czytelników drugą monografię stanowiącą efekt pracy Studentów z Koła Naukowego „Finanse i Podatki” Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy, czyli od momentu wydania poprzedniej publikacji, sytuacja społeczno-gospodarcza w Polsce i na świecie uległa znacznemu pogorszeniu z powodu wybuchu pandemii wirusa SARS-CoV-2. W literaturze przedmiotu można odnotować już opracowania na temat wielowymiarowych skutków wirusa i działań podjętych w jego efekcie, jednak na klarowną ocenę ekonomiczną warto poczekać do końca 2020 roku. Pojawiające się nowe problemy nakładają się na dotychczas istniejące wyzwania, które poprzez pandemię uległy nasileniu. Wśród nich należy wymienić zjawisko luki podatkowej, niejasne i niestabilne prawo podatkowe, politykę zdrowotną państwa, nadużycia i oszustwa finansowe czy problemy przedsiębiorstw związane z płynnością finansową.

Książka składa się z dwóch części, w których zawarto dziewięć rozdziałów. Pierwsza z nich zatytułowana Ocena i skutki władztwa podatkowego państwa i samorządu terytorialnego obejmuje tematy związane z problemem luki podatkowej zarówno w podatkach pośrednich, jak i bezpośrednich, ryzyka podatkowego będącego skutkiem niestabilnych przepisów prawa, a także samodzielności finansowej gmin oraz oceny wybranych elementów systemu ochrony zdrowia w Polsce. Natomiast w części drugiej – Instrumenty wykrywania nadużyć i oszustw finansowych a ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa – skupiono się głównie na problemach związanych z oszustwami finansowymi. W tej części omówiono zagadnienia dotyczące roli kontroli wewnętrznej oraz audytu wewnętrznego w wykrywaniu oszustw księgowych; oszustw finansowych w korporacjach na świecie i w Polsce, a także funkcjonowania piramid finansowych oraz znaczenia płynności w zarządzaniu przedsiębiorstwem.

 

Finanse samorządowe. Teoria i praktyka

 

Piotr Sołtyk

Wydanie 2

Wydawca: Diffin

Warszawa 2020 r.

Książka zawiera aktualną wiedzę z finansów samorządowych. Autor ukazał merytoryczne zagadnienia związane z finansami publicznymi, prawem finansowym z punktu widzenia funkcji i zadań współczesnego decydenta samorządowego. W monografii w sposób usystematyzowany, kompletny, a zarazem przystępny przedstawiono fundamentalne zagadnienia wymagane do skutecznego zarządzania gospodarką finansową jednostki samorządu terytorialnego. Zaletą publikacji jest omówienie problematyki dotyczącej: otoczenia prawnego i form organizacyjnych samorządu terytorialnego, procedury projektowania zarządzania i ewaluacji budżetu samorządowego, planowania finansowego, przekazywania wybranych dotacji z budżetu lokalnego, istoty sprawozdawczości budżetowej, a także nadzoru, kontroli gospodarki finansowej, dyscypliny finansów publicznych, absolutorium komunalnego, ze szczególnym zaakcentowaniem w tej procedurze roli komisji rewizyjnej. W dalszej kolejności podjęty został temat kontroli zarządczej i funkcji audytu wewnętrznego w administracji samorządowej. Książka adresowana jest w szczególności do przedstawicieli władz stanowiących i wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego. Powinna również zainteresować środowisko akademickie, tj. pracowników naukowych i studentów różnych kierunków studiów.

Współczesne problemy finansów i ubezpieczeń

Redakcja naukowa:

Katarzyna Maj-Waśniowska
Katarzyna Stabryła-Chudzio 

Wydawnictwo: Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Kraków 2019 r.

We współczesnych finansach wciąż można odnotować wiele wyzwań zarówno w kontekście krajowym i międzynarodowym. Pomimo upływu ponad dekady od ostatniego kryzysu ekonomiczno-finansowego gospodarki poszczególnych państw, zwłaszcza strefy euro wciąż odnotowują bardzo niski wzrost gospodarczy. Wiele państw na świecie, głównie europejskich, mierzy się z problemami demograficznymi mającymi wpływ na stan finansów publicznych, w tym system ubezpieczeń społecznych. Dodatkowo do wyzwań globalnych należy walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym, jak również przeciwdziałanie negatywnym zmianom klimatycznym, co przekłada się na konieczność działań rządów, samorządów i sektora prywatnego. Nie mniej istotnym tematem jest przepływ kapitału w kontekście globalnym, zasadność i ramy jego kontroli biorąc pod uwagę nie tylko czynniki ekonomiczne, ale także społeczne i polityczne, do których w ostatnim czasie należy ewentualne opuszczenie Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię.

Niniejsza publikacja została poświęcona wielu wymienionym powyżej problemom zarówno na szczeblu krajowym jak i międzynarodowym, w tym na poziomie Unii Europejskiej. Książka składa się z dwóch części, w których zawarto dziesięć rozdziałów, w tym jeden w języku angielskim, napisanych przez Studentów Koła Naukowego „Finanse i Podatki” Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Pierwsza z nich zatytułowana Finanse przedsiębiorstw w kontekście wyzwań krajowych i międzynarodowych obejmuje tematy dotyczące znaczenia amortyzacji w działalności podmiotów gospodarczych, postrzegania zjawiska oszustw finansowych na tle kreatywnej rachunkowości oraz sektora kapitałowego, jego roli w wymiarze krajowym i ponadnarodowym. Natomiast w części drugiej – Finanse publiczne i ubezpieczenia społeczne – stan i perspektywy – skupiono się głównie na sytuacji w Polsce w obszarze finansów centralnych i lokalnych pokazując jednocześnie problem nierównowagi finansów publicznych w kontekście uregulowań Unii Europejskiej. Do głównych tematów tej części należały postrzeganie wydajności fiskalnej podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku od towarów i usług, rozwój lokalny gmin w Polsce, konieczność dyscyplinowania finansów publicznych i wreszcie zmiany w systemie emerytalnym w Polsce przy zwróceniu uwagi na doświadczenia duńskie. 

Współczesne uwarunkowania rozwoju polskich miast. Wybrane zagadnienia.

Autorzy: Piotr Hajduga, Jadwiga Łopusiewicz, Katarzyna Miszczak, Piotr Sołtyk

Wydawnictwo Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Wrocław 2019 r.

Autorzy przedstawili wybrane zagadnienia dotyczące funkcjonowania polskich miast we współczesnych uwarunkowaniach społecznych, finansowych, przestrzenno-środowiskowych i instytucjonalnych. Opisali problemy demograficzne, stymulanty rozwoju miast, wyzwania w zakresie odnowy miast oraz poprawy jakości przestrzeni miejskiej opartej na atrakcyjnym kapitale ludzkim, społecznym i kreatywnym. Ukazali wciąż aktualny i ważny problem zadłużenia samorządu terytorialnego i jego form organizacyjnych, a także zaprezentowali rezultaty badań, odnoszące się do zróżnicowania regionalnego wyników finansowych budżetów powiatów. Dodatkowo scharakteryzowane zostały trendy finansowe jednostek samorządu terytorialnego w Polsce.

System oświaty w Polsce i jego finansowe uwarunkowania

Katarzyna Maj-Waśniowska

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Kraków 2017 r.

Książka zawiera wiedzę z  zakresu systemu oświaty w Polsce. Autorka ukazała istotne zagadnienia związane z systemem oświaty w Polsce i finansowaniem zadań oświatowych z punktu jednostek samorządu terytorialnego. W publikacji przedstawiono w sposób usystematyzowany i kompletny zagadnienia podstaw teoretycznych i prawnych systemu oświaty, jak również mechanizmu finansowania zadań oświatowych.

Zaletą książki jest omówienie problematyki dotyczącej: otoczenia prawnego i zmian zachodzących w tym obszarze, reform systemu oświaty w Polsce po transformacji ustrojowej, źródeł finansowania i wydatków oświatowych jednostek samorządu terytorialnego, algorytmu podziału części oświatowej subwencji ogólnej i jego empirycznej weryfikacji, determinant wydatków oświatowych oraz koncepcji zmian organizacji oświaty na poziomie lokalnym.

Książka adresowana jest zwłaszcza do studentów kierunków ekonomicznych i prawniczych. Z uwagi na aktualność i zakres poruszanych zagadnień może być ona przydatna także decydentom samorządowym, wójtom, burmistrzom, prezydentom miast oraz przewodniczącym zarządów jednostek samorządu terytorialnego.

 

Kontrola zarządcza. Efektywność i etyka w sektorze publicznym

Leszek Borowiec, Piotr Sołtyk, Maciej Ługowski

Wydawnictwo Texter
Warszawa 2017 r.

Pomoc publiczna a konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw w świetle zaleceń strategii rozwojowych Unii Europejskiej

Piotr Podsiadło

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Kraków 2016 r.

Książka zawiera aktualną wiedzę z zakresu pomocy publicznej i konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw w świetle zaleceń strategii rozwojowych Unii Europejskiej. Autor w pierwszej kolejności omawia teoretyczne podstawy pomocy publicznej jako instrumentu interwencji państwa w gospodarkę, a także zagadnienie pomocy publicznej w świetle unormowań prawnych Unii Europejskiej. W dalszej części wskazano znaczenie pomocy publicznej dla wzrostu konkurencyjności państw członkowskich w ujęciu strategii lizbońskiej. W publikacji przedstawiono także rolę pomocy publicznej w stymulowaniu wzrostu konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw w Unii Europejskiej..

Książka adresowana jest zwłaszcza do studentów kierunków ekonomicznych i prawniczych.