Współczesne megatrendy jako kreatory przedsiębiorczości komunalnej

Celem monografii jest analiza megatrendów oraz ich wpływu na sektor gospodarki komunalnej w kontekście zmian zachodzących w miastach oraz jakości życia mieszkańców. W publikacji podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na następujące pytania badawcze: 1) Jakie wyzwania generują współczesne megatrendy gospodarcze w kontekście gospodarki komunalnej? 2) Jakie są oczekiwane zdolności adaptacyjne przedsiębiorstw komunalnych w dobie współczesnego rozwoju społeczno-gospodarczego? 3) Dlaczego należy poszukiwać nowych modeli funkcjonowania komunalnych przedsiębiorstw użyteczności publicznej? 4) Jakie rozwiązania ekonomiczne wpływają na świadczenia usług użyteczności publicznej, sprzyjając zrównoważonemu rozwojowi nowoczesnych miast? 5) Jakie kryteria powinien spełniać miernik określający świadczenie usług użyteczności publicznej na obszarach miejskich? W rozdziale pierwszym przeprowadzono analizę retrospektywną rewolucji przemysłowych wraz z ujęciem aspektów informacyjnych i częściowo społecznych (w odniesieniu do rynku pracy), co ma na celu wskazanie, jak w przeszłości megatrendy wpływały na rozwój społeczno-gospodarczy oraz zasoby środowiska. Rozdział drugi ujmuje ogólnoteoretyczne rozważania dotyczące wybranych aspektów rozwoju jednostek terytorialnych poziomu podstawowego. W szczególności roli samorządu gminy w inicjowaniu procesów rozwojowych – zarówno w świetle zadań wprost kreowanych przez ustawy, jak i powinności wynikających z ogólniejszego rozumienia funkcji lokalnych władz publicznych. Szczególnie ważne w tej części pracy są elementy dotyczące działalności gospodarczej samorządu gminy oraz form organizacyjnych tej działalności. Pokazano możliwe koncepcje systemowe w zakresie organizowania usług publicznych w gminie. Zaproponowano autorskie rozwiązania w tym obszarze. Uwzględniając fakt, że część gmin w Polsce ciągle ewoluuje w poszukiwaniu optymalnych form organizacji usług komunalnych, tego rodzaju prezentacje wydają się wartością dodaną tego opracowywania. W rozdziale trzecim szczególną uwagę poświęcono miastom, bowiem to one pełnią ważną rolę w budowaniu innowacyjnej, nowoczesnej, zrównoważonej gospodarki na poziomie lokalnym. Jednym z ważniejszych czynników takiego rozwoju jest współdziałanie wszystkich uczestników życia gospodarczego, a zwłaszcza podmiotów odpowiedzialnych za dostarczanie lokalnych dóbr publicznych i świadczenie usług użyteczności publicznej, stąd w tej części monografii poruszono problem budowania relacji i sieci powiązań zwiększających skuteczność działania. Pod wpływem trendów i megatrendów zmieniają się nie tylko podmioty, ale także miasta. Na przykładzie wybranych miast świata przybliżono charakterystyczne cechy miast inteligentnych, miast szczęśliwych, miast piętnastominutowych oraz miast zielonych, zwracając uwagę na znaczenie przedsiębiorczości komunalnej w ich rozwoju. Podjęto także próbę ustalenia sposobu oceny jakości świadczenia usług użyteczności publicznej w polskich miastach. W celu porównywania badanych miast pod względem wyróżnionych cech wykorzystano taksonomię porządkową do stworzenia ich rankingów. Aby utworzyć rankingi miast charakteryzowanych wielokryterialnie zastosowano zmienne syntetyczne, których konstrukcje oparto na unitaryzacji zerowanej (MUZ). Oddana do rąk czytelników monografia zdaniem autorów jest przyczynkiem do rozpoczęcia dyskusji na temat konieczności stworzenia nowego modelu wytwarzania i dystrybucji dóbr komunalnych, który będzie odpowiadał współczesnym wyzwaniom cywilizacyjnym oraz będzie sprzyjał zrównoważonemu rozwojowi nowoczesnych miast.